22.11.2023
Конкурентна и лојална трговија
Пишува: Хамим Даути - директор на „Даути-Комерц“ Скопје
Економијата на Северна Македонија функсионира врз основа на увоз од странски производители. Со увозот на производите, се увезува и надворешната инфлација како рефлексија на порастот на цените на суровините за произвидство, како што се енергијата, транспортот и работната сила. Целата оваа ситуација има директно влијание врз поскапувањето, вклучително и царинските управни постапки.
Од немање на стратешки и концептуално истражување, владата како одговор ја презема мерката „загарантирана цена“, која е забрзена мерка и едно страна, бидејки една страна се оштетува а другта страна добива, а пазарот нуди и скапи и евтина производи. Последните економските мерки „загарантирана цена“ кого им помагале на граѓаните, туку владиниот механизам е да го амортизира зголемувањето на ДДВ за неколку производи.
Оваа мерка освен што не помага за економскиот развој, може да влијае и на растот на црната економија, што би резултирало и со губење на работни места и казнување на компаниите.
Слободна трговија?
Државните економски институции мора да се откажат од концептот на заштита на домашни производи, зато што граѓаните плакат повисока цена. Досега овој концепт наметнуваше бавен економски развој, да не се откаже од административната заштита која што го штити секој производ преку квоти, царини и други административни процедури.
Без создавање вистинска и лојална конкуренција конкуренција со пазарни правила и стандарди поставени од конкуренцијата, не може да има мотивација за претприемачите да се иновативни и да бидат конкуренти на светскиот и регионалниот пазар. Нормално е владата да дава стимулации, поддршка и стимулации за локалните производители. Развиените западни економии го стимулираат извозот.
Зошто да се фокусираме само на прехранбени производи?
Според податоците на Државната завод за статистика, за три години цените за храната и безалкохолните пијалоци се зголемени. Но, не заостануваат и другите сфери. Цените во транспортот се зголемени за 38 отсто, кај домување, вода, струја, гас и други за 32,3 отсто, мебел, покуќнина и одржување на домаќинствата за 27,4 отсто, ресторани и хотели за 41,5 отсто, алкохолни пијалоци и цигари со 22, 7 за рекреација и култура 17,8 и други стоки и услуги 23,5 отсто. Вкупниот раст на цената е 33 отсто.
Но, треба да се има во предвид дека во последните три до пет години во приватниот сектор платите с езголемени повеке од 50 проценти и подбрени и општите услови на вработените.
Но мора да се има во предвид декаво нашето општество има огромен проментна во начинот на живење и само тоа продонесуват на поскапо живење.